Forbrukartilsynet undersøkte nyleg marknadsføringa til fleire av aktørane som tilbyr forbrukslån og kredittkort til forbrukarar, og følgje opp no ovanfor tre aktørar.
Undersøkelsen var ein del av eit større samarbeid med dei andre forbrukarmyndane i Europa. Hovudformålet med gjennomgangen var å undersøka den digitale marknadsføringa til aktørane, både gjennom annonsar på internett og på aktøranes eigne heimesider, var i tråd med kravet i lova.
– Forbrukslån er generelt ei dyr kredittform, og noko som kan setja mange forbrukarar i store betalingsproblem. Lova inneheld strenge krav til korleis forbrukslån kan marknadsførast. I marknadsføringa av forbrukslån er det mellom anna svært viktig at dei reelle kostnadene ved kreditten blir klart vist for forbrukar, seier direktør i Forbrukartilsynet, Trond Rønningen.
Lånekalkulatorar til besvær
Forbrukartilsynet registrer at mange aktørar nyttar seg av lånekalkulatorer i marknadsføringa si av kreditt. Dersom forbrukar i lånekalkulatoren kan tilpassa lånebeløp og nedbetalingstid etter eige ønske, meiner Forbrukartilsynet at også det representative dømet må vera dynamisk og tilpassa dei til kvar tid valde elementa (lånebeløp og nedbetalingstid) i kalkulatoren. Aktørane må sørga for at det til kvar tid blir gitt eit representativt prisdøme for det konkrete beløpet som er valt.
– Eit representativt prisdøme er viktig òg ved marknadsføring av konkrete lånebeløp i lånekalkulatorer. Prisdømet kan gjera det enklare for forbrukar å forstå dei reelle kostnadene ved kreditten, og setja forbrukar betre i stand til å samanlikna konkurrentar på marknaden, seier Rønningen.
Forbrukartilsynet ser òg på det som problematisk at ulike låneprodukter blir marknadsført i ein og same lånekalkulator. Det er til dømes ulike reglar for nye forbrukslån og refinansiering av forbrukslån, og ofte er det ulike vilkår ufor til dømes forbrukslån, refinansiering av forbrukslån og billån. Særleg problematisk er det når ein lånekalkulator gir forbrukaren inntrykk av at det for forbrukslån er mogleg å få lengre nedbetalingstid og dermed lågare månadsbeløp enn det som faktisk er lovleg. Forbrukslån kan ikkje ha meir enn fem års nedbetalingstid.
Bruk av nominell rente i marknadsføringa
Finansavtaleloven pålegg aktørane å opplysa om den effektive renta når dei marknadsfører kreditt. Denne gir eit bilde av dei totale kostnadene ved kreditten, i motsetning til nominell rente.
Forbrukartilsynet registrer at mange aktørar òg ønsker å marknadsføra den nominelle renta, og då ofte som ein «fra-rente» eller som eit rentepenn.
Forbrukartilsynet meiner det er problematisk å berre marknadsføra ein «fra-rente», så lenge dette ikkje er renta forbrukar typisk kan oppnå. Årsaka til dette er at ein angivelse av berre «fra-renten», kan gi eit villeiande inntrykk av rentenivået, då den lågaste renta i mange tilfelle ikkje vil vera aktuell for ein stor del av forbrukarane.
Ønsker aktørane å marknadsføra den nominelle renta som eit rentespenn, vil det etter Forbrukartilsynets oppfatning òg vera nødvendig å sikra at det rentespennet som blir marknadsført er reelt. Det må òg tydeleg komma fram at det er nominell, og ikkje effektiv, rente det eventuelt er snakk om.
Tilsyn med kredittmarknadsføring er eit høgt prioritert tilsynsområde for Forbrukartilsynet. Vi kjem òg vidare til å følgja nøye med på marknadsføring av kreditt mot forbrukarar for å sikra at aktørane held seg innanfor kravet i lova.
